Dimecres, 5 de juliol
Claudi Martí (Carcassona, 1941), en mai d'escrivan, mèstre e poèta, es, pus que res, lo grand cantautor en lenga occitana del sègle XX. De cançons coma Perqué m'an pas dit, Montsegur, o Un país que vòl viure, son devengudas de veritables imnes non sonque dins Occitania tota, mas tanben dins los Païses Catalans e dins d'autres territòris vesins.
Ara, 15 aprèp lo sieu darrièr album de repertòri pròpri (Tolosa, 2008), çò melhor de Claudi Martí torna amb un nòu enregistrament d'estudi que aqueste còp espelís en numeric mas tanben en vinil. Retorn es un recuèlh actualizat e modernizat de las grandas cançons d'aqueste cantautor lengadocian devengut una legenda viventa.
Bordèu, 2022. Fòto: Célia Lorin.
Un disc ja premiat
Lo disc Retorn es estat ja condecorat recentament pel prestigiós prèmi de l’Académie Charles CROS coup de cœur 2023.
Per què te pregam un còp de man?
Uèi avèm ja las 13 cançons enregistradas e lo dessenh del vinil elaborat. Mas nos manca un darrièr vam per poder publicar en vinil los 1.000 exemplaris. Amb lo tieu don, farem realitat aqueste projècte.
Las cançons son estades enregistradas per l'Olivier-Roman Garcia al Chantier de Correns (Provença) e de la masterizacion se n'es ocupat Jordane Tanzi.
Lo dessenh de l'artefacte es estat concebut per l'equipa imparabla de l'Estudi Muto e lo Josep Ramon Canellas al davant. De fait, lo vinil se presenta coma un libret, amb una primièra pagina plan polida illustrada per Philippe Abizanda, que vos pot servir de quadre se lo volètz aver en exposicion.
Dins lo libret i trobam un parèlh de textes per la memòria: una presentacion del quite Claudi Martí e una letra de l'amic Frank Tenaille.
Per çò qu'es del repertòri, sus la cara A i trobarem aqueste arsenal:
1) Tu mon vilatge
2) L'an 01
3) Perqué m'an pas dit
4) Tres vidas
5) La caça de la quimèra
6) Un país que vòl viure
Sus la cara B aqueste d'autre:
7) Montsegur
8) L'òme-espèr
9) La borda
10) La cançon de Marcabrun
11) Vaquí qu'un ser
12) Occitania saluda Cuba
13) Se canta
En mai de Claudi Martí, que i trobam la siá votz, lo còla artistica es aquesta:
- Gerard Pansanel, guitarra fòlk, mandolina e votz
- Pierre Peyras, contrabassa e votz
- Olivier-Roman Garcia, guitarra classica, bouzouki e votz
- Mélanie Arnal: violon a "Tu mon vilatge"
Pansanel, Peyras i Garcia son estats tanben los encargats dels adobaments que balhan aquesta color renovelada e viva dels imnes de Martí.
Lo quite Claudi Martí n'explica aquò:
”Quaranta ans! L'espaci de quaranta vendémias e quaranta culhidas d'olivas, l'espaci que cal perque una generacion d'òmes e femnas se bastisca. Quaranta ans qu'an vist coma d’empèris s'estartalhavan e d'autres prenián lor plaça, despareisson d’illusions e sorgisson de nòus espèrs:
quaranta ans, bon Dieu! Quaranta ans. Tu e los tieus complices musicals Pansanel e Peyras, qué portatz d'un viatge tan long, vosautres los joglars, los testimònis, los colejaires de memòria e musica, los pistaires d'estelas, los tracaires de sòns?
Anèm, mostratz la vòstra saca, comptem las careças e los còps, las avançadas e las reculadas, lo possible e l'impossible, l'ombra e la lutz. Martí, aquel País d’ÒC mai viu que jamai dins un mond d'egalitat d'oportunitats entre totes los ciutadans, un mond sens paurs ni barrièras, quora arribarà? I creses encara?”
Òc-òc-ben, que i cresi, l’amic. Vertat es que uèi sembla que los jorns devengan de mai en mai grises dins tota la planeta, gris-Putin, gris-Orban, gris-muralhas, gris-lo-pièger defendut pels charlatans lenguts. Gris-retrò, foscor volatila que nos ne cal protegir mas que l'alen de la nòstra rason comuna escamparà. Perque vendrà la patria planetària. Se prepara ja dins l’emolh de la nòstra imaginacion: "Aquelas montanhas se n’abaissaran..."
Un jorn las montanhas se dobriràn perque poscam anar conéisser liurament los autres, totes los autres tan prigondament parièrs, tan meravilhosament diferents.
Claude Martí
